سؤال كننده : محمد هاشم سروري

پاسخ اين مطلب را مي توان در قديمي ترين منابع اعتقادي شيعه يافت :

قول الصادق عليه السلام : ما بدا لله بداء كما بدا له في إسماعيل ابني ،

يقول : ما ظهر لله أمر كما ظهر له في إسماعيل ابني إذ اخترمه قبلي ليعلم بذلك أنه ليس بإمام بعدي .

كلام امام صادق عليه السلام : براي خداوند بدايي صورت نگرفت مثل آنچه كه در اسماعيل فرزندم صورت گرفت .

ايشان مي فرمايند كه از خداوند امري ظاهر نشد ( از جهت تعجب برانگيز بودن براي مردمان ) همانطور كه در مورد اسماعيل فرزندم صورت گرفت . زيرا وي را قبل از من از دنيا برد تا همگان بدانند كه وي بعد از من امام نيست .

التوحيد ، الشيخ الصدوق ، ص ۳۳۶

اسماعيل فرزند بزرگ امام صادق عليه السلام بود، و به حسب روال طبيعي و آنچه در بين مردم مشهور بود وي بايد امام مي شد ؛

زيرا شيعيان روايتي دارند كه در آن آمده است :

الأمر في الكبير ما لم تكن فيه عاهة

امامت در فرزند بزرگ است ، مگر اينكه وي بيماري داشته باشد ( كه سبب رويگرداني مردم از وي شود )

الكافي ج ۱ ص۲۵۸

كه البته اين روايت از جهت رجالي با سند صحيح به دست ما نرسيده است و در آن سهل بن زياد ابو يحيي الواسطي است كه امامي است اما وثاقت وي ثابت نشده است. و تحريف مضمون همين روايت بود كه سبب گمراهي عده اي از شيعيان بعد از شهادت امام صادق عليه السلام گرديد ؛ زيرا عبد الله أفطح فرزند ديگر امام ، از امام كاظم عليه السلام بزرگتر بود و لذا عده اي با تحريف اين روايت قسمت آخر آن را كه مي گويد امام نبايد از جهت جسمي مشكلي داشته باشد ، برداشته و از آن براي اثبات امامت عبد الله افطح استفاده كردند. زيرا سر عبد الله افطح ، حالت طبيعي نداشت و لذا به وي افطح مي گفتند )

اما طبق روايات رسيده از اهل بيت ، امام بعد از امام صادق عليه السلام فرزند ديگر حضرت يعني موسي بن جعفر بودند . لذا اين مطلب براي مردم ايجاد شبهه كرده بود . به همين جهت خداوند متعال اسماعيل را در حيات پدر از دنيا برد تا همگان بدانند كه امام بعد از ايشان حضرت موسي بن جعفر عليهم السلام است .

اين مطلب يعني از دنيا رفتن اسماعيل براي بيشتر مردم عجيب بود ؛ زيرا ايشان چنين فكر مي كردند كه وي امام خواهد شد اما خداوند وعده خود را عملي ساخت .

موفق باشيد

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر (عج)